82

٨٢

وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ اَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ

(82) ve tec’alune rizkakum ennekum tukezzibune
Rızkınızı (kendiniz mi) var edeceksiniz? gerçekten siz yalanlıyorsunuz?

(82) And have ye made it your livelihood that ye should declare it false?

1. ve : ve
2. tec’alûne : siz kılıyorsunuz, yapıyorsunuz, ediniyorsunuz
3. rizka-kum : sizin rızkınız
4. enne-kum : sizin ….. olması
5. tukezzibûne : yalanlıyorsunuz


SEBEB-İ NÜZUL

Saîd ibn Muhammed el-Müezzin kanalıyla İbn Abbâs’tan rivayete göre o şöyle anlatmış: Hz. Peygamber zamanında bir gün yağmur yağmıştı. Rasûlullah (sa): “İnsanlardan bir kısmı (bu yağmur sebebiyle) Allah’a şükreden bir kul olurken diğer bazıları da kâfir oldular. Şükreden kul olanlar: “Bu yağmur Allah’ın bir rahmetidir ki bize vermiştir.” diyenlerdir. Kâfir olanlar ise: “Falan yıldızın kayması (veya doğması) ile bu yağmur yağdı.” diyenlerdir.” buyurdu ve işte bunun üzerine bu âyet-i kerimeler nazil oldu. Müslim’deki başka bir rivayette Hz. Peygamber (sa) bu sözü Hudeybiye’de ge­celeyin yağan bir yağmurun akabinde kıldırdığı sabah namazından sonra söyle­miştir.

İbn Abbâs’tan rivayet olunur ki Hz. Peygamber (sa) bir sefere çıkmış ve bir yerde konaklamışlar, susamışlar, yanlarında su da kalmamış; gelip Hz. Peygam­ber (sa)’e bu durumdan şikâyette bulunmuşlar. Hz. Peygamber (sa): “Şimdi ben dua etsem de size yağmur yağdırılsa bir kısmınız belki de: “Filân yıldızın kaymasıyla (veya doğmasıyla) bize bu yağmur yağdırıldı.” diyeceksiniz.” buyurdu­lar. Ashabı: “Ey Allah’ın elçisi, şimdi yıldızların kayma zamanı değil ki.” dedi­ler. Hz. Peygamber (sa) kalktı, iki rek’at namaz kıldı ve Allah’a (kendilerine yağmur yağdırması için) dua etti de bir rüzgâr çıktı, sonra bir bulut geldi ve on­lara yağmur yağdırıldı da derelerden sular aktı ve su kırbalarını doldurdular. Sonra Rasûl-i Ekrem, elindeki su kabını doldumaya çalışan birisine uğradı. O kişi: “Bu, Allah’ın rızkındandır.” demek yerine: “Bize filân yıldızın kaymasıyla yağmur yağdırıldı.” diyordu. İşte bunun üzerine Allah Tealâ: “Rızkınızı yalan­lamakla mı çıkarıyorsunuz?” âyet-i kerimesini indirdi. Suyûtî bu olayın Tebük Gazvesi’nde meydana geldiği ve “Bize filân yıldızın kaymasıyla yağmur yağdırıldı.” diyen kişinin de münafıklığı ile tanınan birisi olduğu ayrıntılarına yer vermiştir