2

٢

مَا اَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ

(2) ma ente bini’meti rabbike bimecnunin
Sen değilsin Rabbinin nimeti sebebi ile mecnun

(2) Thou art not, by the Grace of thy Lord, mad or possessed.

1. mâ : değil
2. ente : sen
3. bi ni’meti : ni’meti ile, ni’meti sayesinde
4. rabbi-ke : senin Rabbin, Rabbinin
5. bi mecnûnin : mecnun

مَا أَنْتَsen değilsinبِنِعْمَةِnimeti sayesindeرَبِّكَ Rabbininبِمَجْنُونٍcinlenmiş


SEBEB-İ NÜZUL

İbnu’l-Münzir’in İbn Cüreyc’den rivayetine göre müşriklerin Hz. Peygam­ber hakkında “O önce delidir, sonra da şeytandır.” demeleri üzerine bu âyet-i kerime nazil olmuştur.

İbn Abbâs’tan rivayet ediliyor: Hz. Peygamber (daha önceleri de yaptığı gibi) bir gün Hz. Hadice’nin yanından ayrılarak kaybolmuş. Hz. Hadice onu aradıysa da bulamamış. Bir gün geri çıkagelmiş; yüzünde toz toprak yokmuş ama allak bullak imiş. Hz. Hadice kendisine: “Sana ne oldu?” diye sormuş. Cibrîl’in kendisine geldiğini ve “Rabbinin adıyla oku.” dediğini anlatmış. İşte bu, Kur’ân’dan ilk nazil olandır. Şöyle devam etmiş: “Beni düz bir yere indirdi, abdest aldı, ben de abdest aldım, sonra namaz kıldı, ben de onunla beraber iki rek’at namaz kıldım. Bana: “Ey Muhammed işte namaz böyledir.” dedi.” Hz. Peygamber (sa) bunu Hz. Hadice’ye anlatınca o da Varaka ibn Nevfel’e gitmiş. Varaka kavminin dinine muhalefet etmiş, hrıstiyan olmuş imiş. Hz. Hadice olanları kendisine anlatınca: “Muhammed’i bana gönder.” demiş. Hz. Hadice de Efendimiz (sa)’i ona göndermiş de gelmiş. Varaka kendisine: “Cibrîl sana, insanları bir tek olan Allah’a çağır, dedi mi?” diye sormuş, Hz. Peygamber (sa): “Hayır.” demiş. Varaka: “Allah’a yemin ederim ki senin davetine kadar yaşar­sam sana elbette yardım ederim.” demiş ve fakat çok geçmeden vefat etmiş.

İşte bu hadise Kureyş kâfirlerinin kulağına erişince: “O bir delidir.” demiş­ler de Allah Tealâ Onun deli olmadığına yemin etmiştir. Bunlar, bu Sûrenin ba­şından beş âyettir.

Bunları söyledikten sonra İbn Abbâs der ki: İlk nazil olan “Rabbinin adıyla oku”dur. Bu âyet-i kerime ise ikinci nazil olandır