٤٩
اَهؤُلَاءِ الَّذينَ اَقْسَمْتُمْ لَا يَنَالُهُمُ اللّهُ بِرَحْمَةٍ اُدْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَا اَنْتُمْ تَحْزَنُونَ
(49) e haülail lezine aksemtüm la yenalühümüllahü bi rahmeh üdhulül cennete la havfün aleyküm ve la entüm tahzenun
bunlar mıydı? sizin yemin ettikleriniz? Allah’ın rahmetine ulaşamazlar cennete girin sizin için korku yoktur sizler mahzun da olmayacaksınız
(49) “Behold! are these not the men whom you swore that Allah with His Mercy would never bless? enter ye the Garden: no fear shall be on you nor shall ye grieve.”
1. | e hâulâi ellezîne | : o kimseler bunlar mı |
2. | aksemtum | : yemin ettiniz |
3. | lâ yenâlu-hum âllâhu | : Allah onlara ulaşmaz |
4. | bi rahmetin | : rahmet ile |
5. | udhulû el cennete | : cennete girin |
6. | lâ havfun | : korku yoktur |
7. | aleykum | : size |
8. | lâ entum tahzenûne | : siz mahzun olmayacaksınız |
أَهَؤُلَاءِ bunlar mıydıالَّذِينَkimselerأَقْسَمْتُمْ yemin ettiğinizلَا يَنَالُهُمْ kendilerini eriştirmeyeceğineاللَّهُ Allah’ınبِرَحْمَةٍ rahmetineادْخُلُوا girinالْجَنَّةَ cenneteلَا خَوْفٌ hiçbir korku yokturعَلَيْكُمْ sizin içinوَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ siz üzülecek de değilsiniz
AÇIKLAMA
Bu A’rafta bulunan bazı kimselerin, dünyada iken güçlerine, zenginliklerine güvenen, fakir ve zayıflıkları sebebiyle de müminlerin zayıflarını hakir gören bir takım müstekbirlere seslenişleridir. Bu seslenişin muhtevası ise A’rafta bulunanların, müşriklerin ileri gelenlerinden, önderlerinden bir takım kimseleri azarlayacakları hususudur. Onlar bu kimseleri onları başkalarından ayırt eden alâmet ve simalarıyla tanırlar.
A’raftakilerin kimisi bir takım alâmetleriyle tanıdıkları müşriklerden bazı insanlara sesleneceklerdir. Bu alâmetler ise yüzlerin karalığı, üzerlerindeki toz-duman, gözlerinin morarmışlığı, hilkatlerinin tanınmaz hale gelmiş olmasıdır. Onlara şöyle diyecekler: Sizin mal toplayıp yığmanız yahut topluluğunuz ve çokluğunuzun size faydası olmadığı gibi, Muhammed’in risaletine iman etmeyip büyüklük taslamanızın da faydası olmadı. Yani ne çokluğunuzun, ne kalabalığınızın, ne de imana karşı büyüklenmenizin Allah’ın azabına karşı size faydası oldu. Aksine sizler şu içinde bulunduğunuz azap ve cezaya çarptırıldınız. Aynı şekilde fakirlere ve mustaz’af müminlere karşı büyüklenmenizin de size faydası olmadı.
Böylelikle Allah’ın dünyada iken zengin ve güçlü kıldığı kimselerin, ahirette de nimetlere gark olacağını kabul eden yanlış fikirlerinin de tutarsızlığı ortaya çıkmış olacaktır. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Biz hangi kasabaya bir uyarıcı gönderdiysek, mutlaka oranın ileri gelen refahlıları derler ki: Biz sizinle gönderileni inkâr edenleriz. Ve yine derler ki: Bizler malca da evlatça da daha çokluğuz. Biz azap edilecekler değiliz.” (Sebe, 34/34-35).
Daha sonra onlara dünya hayatında iken Muhammed (s.a)’e iman ettikleri için Suhayb er-Rûmî, Hubeyb b. Adiyy, Bilâl-i Habeşi, Yâsir ailesi gibi işkence ve baskı altında tuttukları mustaz’afların durumları hakkında azarlayıcı ve başa kakan bir üslûpla şöyle soracaklardır:
Dünya hayatında iken fakirlikleri, zayıflıkları, uyanlarının azlığı sebebiyle Allah’ın kendilerine hiç bir şekilde rahmette bulunmayacağına dair yemin ettiğiniz kimseler bunlar mıydı? İşte bunlar cennetin nimetleri arasında gezinmekte ve cennetin hayırlarından faydalanmaktadır. Kâfirler ise cehennemin alevli ateşleri içerisinde yanıp duruyorlar.
Daha sonra Yüce Allah yahut da melekler sûr üzerinde bekletilen A’raftakilere şöyle derler: Haydi cennete girin, gelecekte sizin için korku olmadığı gibi, halihazırdaki durumdan dolayı da üzülmeyeceksiniz.
Bu karşılıklı konuşmanın faydası, verilecek cezanın amele göre olduğunun açıklanması ile hayır işlerde yarışırcasına önde olmaya teşviktir. Esas ölçünün mal, zenginlik ve kuvvet olmayıp asıl nazarı itibara alınacak olanın salih amel olduğunun açıklanmasıdır. İtaatkâr olan kimseler yüzlerinin parlaklığı ile ayırt edilecekler, isyankârlar ise yüzlerinin kararmışlığı, toz duman içerisinde oluşu, gözlerinin morarmışlığı ve hilkat itibariyle tanınmaz hale gelişleriyle bilineceklerdir.